Απενεχοποίηση των λέξεων. Ο Έρωτας, το Σεξ και το Aids

    Είναι ο άνδρας και η γυναίκα. Είτε τους έπλασε ο Θεός, είτε προήλθαν από το περίφημο bing-bang, ή αποτελούν εξέλιξη μονοκύτταρων οργανισμών, ή, δαρβινικά, είναι η εξέλιξη των πιθηκοειδών, όπως και να’ χει τα φύλα των ανθρώπων είναι αυτά. Ο καθένας επιλέγει θεωρία και απαντά στα ερωτήματά του. Άρσεν και θήλυ.

  Η σοφία τής φύσης προέβλεψε η αναπαραγωγή τού είδους να γίνεται μόνον από την ένωση των δύο. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Τα ιατρικά επιτεύγματα τής εποχής μας αγγίζουν τα όρια τής βιοηθικής, επομένως εναλλακτική μέθοδος δεν υφίσταται. Ένας νέος άνθρωπος γεννιέται μόνον μετά τη γενετήσια πράξη, τη συνουσία, το σεξ. Μια πράξη που καθιστά τον άνδρα και τη γυναίκα συνδημιουργούς ενός ανθρώπου, που και αυτός με τη σειρά του θα γεννήσει, και τα δικά του παιδιά επίσης, και μ΄ αυτόν τον τρόπο διαιωνίζεται το είδος. Πλην ελαχίστων τεκμηριωμένων περιπτώσεων, η ίδια διαδικασία τής συνουσίας παρατηρείται και στα ζώα. Μέσω της ένωσης προκύπτει η αναπαραγωγή.

  Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ ζώων και ανθρώπων είναι το συναίσθημα. Ο άνθρωπος νιώθει έλξη, πόθο, γοητεύει και γοητεύεται. Είναι ο έρωτας, που κανείς μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να δώσει έναν ολοκληρωμένο ορισμό στην έννοια. Ο έρωτας μοιάζει με τον χρόνο. Ούτε ο χρόνος μπορεί να οριστεί. Αν αποσυναρμολογήσουμε ένα ρολόι δε θα βρούμε απάντηση στο τι είναι χρόνος. Αντίστοιχα, αν μπορούσαμε να δούμε «μέσα» σ’ έναν ερωτευμένο άνθρωπο, δε θα βοηθούσε σε τίποτα στον ορισμό τής έννοιας. Ο έρωτας είναι το απροσδιόριστο, που ο κάθε άνθρωπος βιώνει  με ξεχωριστό τρόπο, άλλοτε συμβατικά και άλλοτε ακραία, είναι το κορυφαίο συναίσθημα που έχει εμπνεύσει πλήθος καλλιτεχνών ανά τους αιώνες. Μοιάζει με προορισμό τού ανθρώπου, με ανάγκη που προέρχεται από τα εσώτερα τού έσω του, που καθορίζει τη ζωή του πολλές φορές, που τον κάνει να νιώθει αδύναμος και ταυτόχρονά δυνατός. Ο έρωτας κινείται στις παρυφές τού νου και της ψυχής και δε συμβιβάζεται, ούτε προσεγγίζεται με τη λογική. Γι΄ αυτό και δεν είναι κενή ορισμού, αλλά βρίθει ορισμών.

  Ο έρωτας ως πράξη προσδιορίζει το σεξ. Τη συνεύρεση δύο ανθρώπων, που δεν έχει αυτοσκοπό την αναπαραγωγή, αλλά πρωτίστως την πλήρωση τού συναισθήματος και την τέρψη. Είναι η απόλαυση που απορρέει από την σωματική, ή καλύτερα, σαρκική έλξη. Ο έρωτας ως έννοια βρίσκει την τελείωσή του και ικανοποιείται ως συναίσθημα με το σεξ. Και επειδή το σεξ, με αφετηρία την σαρκική έλξη, παραπέμπει και αποσκοπεί στην ηδονή και στην ευχαρίστηση, από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, δεν εστιάζεται απαραίτητα στη συνεύρεση άνδρα με γυναίκα, αλλά συχνά και μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Πολλοί λένε πως το σεξ και ο έρωτας, μεταφορικά, ξεκινούν από την καρδιά. Ο ρόλος τής καρδιάς είναι διπλός γι’ αυτό και ορίζεται ως αρχή. Είναι μεν το βασικό όργανο τού σώματος που δίνει ζωή, αλλά είναι και εκείνο που συστέλλεται και διαστέλλεται, όπως το ανδρικό μόριο. Δεν είναι στάσιμη, όπως το μυαλό (=λογική), αλλά κινείται διαρκώς.

  Αναφέρθηκα παραπάνω στα ομόφυλα ζευγάρια. Ο έρωτας και το σεξ δεν κάνουν καμιά διάκριση. Προκύπτουν και παρατηρούνται ανάμεσα σε ανθρώπους διαφόρων ηλικιών, μεταξύ ατόμων με διαφορετική κουλτούρα και νοοτροπία, ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικού χρώματος. Κανόνες δεν υπάρχουν. Κι εάν δεν υπάρχουν καλούπια στον έρωτα, στο σεξ θα μπορούσε κανείς να διακρίνει κατηγορίες. Υπάρχει ο «αγνός» έρωτας, μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που συχνά οδηγεί στη δημιουργία οικογένειας, υπάρχει το περιστασιακό σεξ, που μόνο σκοπό έχει την ευχαρίστηση και ο «πληρωμένος» έρωτας, το σεξ που πουλιέται έναντι συγκεκριμένου ποσού. Μια γυναίκα πουλάει –μάλλον ενοικιάζει- το σώμα της και ο άνδρας-πελάτης αγοράζει την ηδονή. Μια πραγματικότητα επίσης γνωστή από τα αρχαία χρόνια έως τις μέρες μας. Ο κάθε αναγνώστης μπορεί να κατατάξει τον εαυτό του σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Η όποια κατάταξη δεν ενοχοποιείται, αλλά υπαγορεύεται από την προσωπική ηθική τού καθενός, διαμορφωμένη από θρησκευτικές πεποιθήσεις, προσωπικά βιώματα, κοινωνικά περιβάλλοντα. Το σώμα από τη φύση του ρέει προς την τέρψη και το μυαλό, ανάλογα με την προσωπική ηθική, το χαλιναγωγεί.

***

   Η 1^η Δεκεμβρίου κάθε έτους έχει οριστεί ως παγκόσμια ημέρα για την καταπολέμηση του Aids. Η ιστορική αναδρομή τής νόσου είναι πάνω-κάτω γνωστή σε όλους, ειδικότερα μετά τις καμπάνιες των τελευταίων ετών. Η θέσπιση τής ημέρας και οι εκστρατείες για τον ιό δεν αναιρούν και δεν νοηματοδοτούν διαφορετικά τίποτα από τα παραπάνω. Ο έρωτας υπήρχε και θα εξακολουθεί να υπάρχει, το σεξ θα αποτελεί πάντοτε το υπέρτατο αίσθημα που μπορεί να νιώσει το ανθρώπινο σώμα, μόνο που ανάμεσα σε αυτά υπάρχει και ο ιός του Aids. Ένας ιός, που δυστυχώς μετράει χιλιάδες νεκρών ετησίως, όχι μόνο στην υποανάπτυκτη Αφρική, αλλά και στην πολιτισμένη Δύση. Δεν αποτελεί χαρακτηριστικό καμιάς κατηγορίας σεξ που αναφέρθηκαν προηγούμενα. Το Aids μπορεί να προκύψει στον καθένα. Δεν οφείλεται στην ομοφυλία, ούτε στον αγοραίο έρωτα, ούτε στο περιστασιακό σεξ. Αυτές οι συνθήκες απλώς συμβάλλουν στην εξάπλωσή του.

  Ο ιός και η εξάπλωσή του οφείλονται πρωτίστως στην άγνοια και δευτερευόντως στην σιγουριά πως «δεν πρόκειται να τύχει σε μένα». Τυχαίνει όμως και τότε είναι αργά. Ευτυχώς η επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα στο αρχικό στάδιο διάγνωσης, αλλά η νόσος παραμένει θανατηφόρος. Θα αλλάξω τη λέξη «άγνοια» και θα πω πως οφείλεται στην επιπολαιότητα, διότι άγνοια για τον Aids στον 21^ο αι. δε δικαιολογείται. Άγνοια στην εποχή τής πληροφορίας δε νοείται, ειδικά για ένα τέτοιο θέμα, για το οποίο βομβαρδίζουν διαρκώς ιατροί, σύλλογοι, κοινότητες, αλλά και οι νοσούντες. Και τα μηνύματα που μεταφέρουν οι οροθετικοί είναι και τα πιο σημαντικά, διότι είναι αυτοί που πάσχουν και μπορούν να αφυπνίσουν αποτελεσματικότερα τον κόσμο.

  Αντ’ αυτού όμως τα κρούσματα πολλαπλασιάζονται, παρόλο που οι φωνές για πρόληψη πυκνώνουν. Τα προφυλακτικά βρίσκονται παντού πλέον και ο κόσμος φαίνεται πως έχει ξεπεράσει το ταμπού να τον δουν να τα αγοράζει. Πολλές καμπάνιες μάλιστα περιλαμβάνουν και τη διανομή προφυλακτικών, προκειμένου να δοθεί το στίγμα τής πρόληψης. Οι νοσούντες όμως αυξάνονται. Πιθανόν συμβάλλει η ελεύθερη πορνεία, το trafficking, οι «εθελοντές» τής νόσου, που πιστεύουν πως η χρήση προφυλακτικού μετριάζει την ευχαρίστηση, και συνειδητά το απορρίπτουν.

  Η πρόληψη τελικά, σε όλα τα επίπεδα, είναι μια εσωτερική διεργασία, μέσα από την οποία οφείλει να περάσει ο καθένας με τον εαυτό του, και για να προφυλαχθεί, αλλά και για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του. Και μιλάω για εσωτερική διεργασία, διότι ακούμε διαρκώς για πρόληψη σε διάφορους τομείς, αλλά αποτέλεσμα δεν υπάρχει. Επομένως είναι μια προσωπική απόφαση, μια πρωτοβουλία, που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον. Εν προκειμένω, η προφύλαξη και η ωριμότητα στο σεξ μαρτυρούν την πρόοδο ενός ανθρώπου, που κατάφερε να διαλεχθεί με τον εαυτό του και έκανε συνείδησή του την πρόληψη. Και πολλοί τέτοιοι άνθρωποι μπορούν να προάγουν την κοινωνία, βγάζοντάς την από αδιέξοδα.

  Πριν λίγες ημέρες μία γυναίκα οροθετική, από εκείνες που χυδαία διαπομπεύθηκαν το 2012, αυτοκτόνησε. Τα βαθύτερα αίτια κανείς από εμάς δε μπορεί να γνωρίζει, ανεξάρτητα από το τι δημοσιεύεται, σίγουρα όμως η νόσος έπαιξε τον ρόλο της. Η ευχή να είναι το τελευταίο θύμα, στατιστικά, δεν είναι εφικτή. Πριν ο καθένας μας, με δόση πουριτανισμού και υποκρισίας, ενοχοποιήσει το σεξ ή κατηγορίες ανθρώπων, ας αναρωτηθεί για το τι κάνει ο ίδιος.

  Σαν οικονομολόγος, το μυαλό μου πηγαίνει στην κρίση. Η κρίση συνέβη κάποια στιγμή στην Αμερική και η διαχείρισή της είναι εκείνη που οδήγησε στο σήμερα. Αντίστοιχα, ο ιός του Aids υφίσταται και είναι θέμα διαχείρισης η καταπολέμησή του. Θα άλλαζα λίγο το γνωστό απόφθεγμα και θα έλεγα πως «η πρόληψη σώζει, αλλά και βελτιώνει ζωές».

Άλμα(τα) ζωής

  Εχθές, 19-10-2014, «η Πάτρα έγινε ροζ» χάριν στην πρωτοβουλία τού Συλλόγου Γυναικών με καρκίνο τού μαστού. Η εκδήλωση περιελάμβανε μουσική, ομιλίες, χορευτικά σχήματα, παιδικά events με κλόουν και ξυλοπόδαρους κ.ά. Πέρυσι η αντίστοιχη εκδήλωση έλαβε χώρα στη γέφυρα τού Ρίου, με περπάτημα στο Αντίρριο και πάλι πίσω. Εχθές η πεζοπορία ξεκίνησε από τον Φάρο τής Πάτρας και κατέληξε στο νέο λιμάνι, όπου και παρακολουθήσαμε τα παιδικά δρώμενα. Πολύς κόσμος. Η ημέρα ήταν ηλιόλουστη και αυτό συνέβαλε στη μεγάλη συμμετοχή, με άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών να δίνουν ένα και μόνο μήνυμα. Την έγκαιρη διάγνωση που σώζει ζωές. Μέσα στο πλήθος παρατηρούσες και γυναίκες με χαρακτηριστικά που μαρτυρούσαν πως βρίσκονται ήδη μέσα στη νόσο. Δεύτερο μήνυμα η αισιοδοξία και η δίψα για ζωή. Συγχαρητήρια σε αυτές που αντιμετωπίζουν τον καρκίνο με αυτόν τον τρόπο. (τον καρκίνο, έτσι λέγεται… δεν αλλάζει η ουσία αν ελαφρύνουμε τη λέξη). Βγαίνουν μπροστά, χωρίς ταμπού, και φωνάζουν για πρόληψη, με την ευχή να μη συμβεί σε άλλη. Τον στόχο τον πέτυχαν, διότι μετά το πέρας τής εκδήλωσης, όσοι κυκλοφορούσαν στην πόλη, φορούσαν τις χαρακτηριστικές ροζ μπλούζες. Μού άρεσε η Πάτρα έτσι. Η Πάτρα στα ροζ για καλό σκοπό..

  Σήμερα το πρωί κοιτάζοντας στο διαδίκτυο «έπεσα» σε μια δυσάρεστη είδηση. Μια τετραμελής οικογένεια ζει μέσα σε αυτοκίνητο. Η δημοσιογράφος είπε on air πως δε μπορεί να διαχειριστεί τηλεοπτικά μια τέτοια υπόθεση, πνίγοντας κάτι σαν λυγμό, πριν αλλάξει θέμα. Θεωρώ πως δεν ήταν τηλεοπτικό τρικ, γιατί οι συνθήκες στις οποίες διαβιώνει, ή προσπαθεί να επιβιώσει, αυτή η  οικογένεια είναι όντως για να κλαίει κανείς. Η εύκολη απάντηση, ή ο εύκολος σχολιασμός, θα ήταν πως λαϊκίζει το κανάλι με σκοπό την τηλεθέαση, και έμμεσα κι εγώ που το αναπαράγω. Ας κοιτάξουμε το δάσος επιτέλους. Δε μ’ ενδιαφέρει για ποιο λόγο έφτασε αυτή η οικογένεια στο σημείο να μην έχει σπίτι. Δε με νοιάζει εάν χρωστάει σε τράπεζες και μού είναι αδιάφορη η προσωπική ευθύνη των γονέων. Δεν τα συνυπολογίζω όλα αυτά στο αποτέλεσμα πως δύο παιδιά κοιμούνται μαζί με τους γονείς τους σ’ ένα αυτοκίνητο. Θα αναρωτηθώ, όπως και η δημοσιογράφος, πού είναι το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα», πού είναι ο δήμος, πού είναι επιτέλους το κράτος πρόνοιας; Κανείς δεν τους είδε; Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε; Το δυστυχές είναι πως όχι, γι’ αυτό το λόγο, προφανώς, κατέφυγαν στην τηλεόραση.

  Πλεόνασμα, spreads, έξοδος από το μνημόνιο, εκλογές ή όχι, success story, αναπτυξιακά έργα σε δρόμους, λιμάνια και πλατείες απασχολούν αυτούς τους ανθρώπους; Τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο άραγε; Πού πλένονται; Σιτίζονται, στοιχειωδώς τουλάχιστον; Δεν γνωρίζω. Δεν είχε συνέχεια το ρεπορτάζ. Ενδεχομένως να μάθουμε αύριο. Ναι, η Ελλάδα διανύει μία οικονομική κρίση χωρίς προηγούμενο. Βρισκόμαστε στον 21^ο αι. όμως και σε μια ευρωπαϊκή χώρα είναι απαγορευμένα τέτοια περιστατικά. Το κράτος ήταν το πρώτο που όφειλε να προστρέξει, για να σώσει, εάν μπορεί πλέον, τη λίγη από την αξιοπρέπεια που τού έχει απομείνει. Δυστυχώς ένα πλάνο αυτού τού αυτοκινήτου-σπιτιού προκαλεί την ίδια, ή και περισσότερη, συγκίνηση από τα ψηφιδωτά τής Αμφίπολης παγκοσμίως. Δυστυχώς όλες οι εικόνες κάνουν το γύρο τού κόσμου, καλές και άσχημες.

   Σ’ ένα προηγούμενο άρθρο μου είχα κλείσει με την ευχή να μη χάσουν οι Έλληνες την φιλανθρωπία τους. Εκτός από τις πρωτοβουλίες μεμονωμένων ανθρώπων, συλλόγων και τής Εκκλησίας, που ομολογουμένως καλύπτει κενά, ας ενεργοποιηθεί κι ας δραστηριοποιηθεί επιτέλους το κράτος πρόνοιας. Είναι αδιανόητο να μη μπορεί, να μην έχει τον τρόπο. Ο Σύλλογος Γυναικών, που κατάφερε κι έκανε την Πάτρα ροζ, διαμηνύει την πρόληψη. Προλάβετε πριν είναι αργά. Ας προλάβει και το κράτος λοιπόν. Η πρόληψη δεν θα οδηγούσε μια οικογένεια στο αυτοκίνητο. Συγχαρητήρια σε όλες τις γυναίκες για την χθεσινή εκδήλωση. Όσο για την τετραμελή οικογένεια… ντρέπομαι σαν άνθρωπος και μετά σαν πολίτης.